Jan Bartek – AncientPages.com – Ook al is het meer dan 2000 jaar geleden dat de oude Romeinse wegennetwerken werden aangelegd, er zijn duidelijke verbanden tussen de routes van de wegen en de moderne welvaart. In een economische studie onderzoeken de onderzoekers het belang van het Romeinse wegennet voor het behouden of verliezen van welvaart door de eeuwen heen.
De Romeinse wegennetwerken waren indrukwekkende constructies, die op hun hoogtepunt 80.000 kilometer wegen omvatten. Ze werden niet in de eerste plaats om economische redenen gebouwd, maar om troepen naar verschillende delen van het rijk te vervoeren. Er werd weinig aandacht besteed aan oudere wegennetwerken of aan dorpen en gemeenschappen daarlangs. Desalniettemin werden de Romeinse wegen al snel gebruikt voor handel en transport, en werden ze verbindingen tussen opkomende marktsteden en belangrijk voor economische ontwikkeling.
Oude Romeinse weg bij Tall Aqibrin in Syrië. Deze weg verbond Antiochië en Chalcis. Krediet: Bernard Gagnon – Publiek domein
In de huidige studie onderzoeken de onderzoekers het belang van oude Romeinse wegen als kanalen voor de overdracht van rijkdom, om beter te begrijpen waarom plaatsen die 2000 jaar geleden floreerden, zelfs vandaag de dag meer economische welvaart hebben.
Bijgedragen aan de concentratie van steden
Om de studie uit te voeren, legden de onderzoekers kaarten van het wegennet van het Romeinse Rijk bovenop moderne satellietbeelden die de lichtintensiteit ‘s nachts laten zien – een manier om de economische activiteit in een geografisch gebied te benaderen. Vervolgens verdeelden ze de kaart in een fijnmazig raster, waarbij in elk vak de aanwezigheid van Romeinse wegen werd gemeten en vergeleken met de infrastructuur, bevolkingsdichtheid en economische activiteit van vandaag.
“Aangezien er sindsdien veel is gebeurd, had veel moeten worden aangepast aan de moderne omstandigheden. Maar het is opvallend dat ons belangrijkste resultaat is dat de Romeinse wegen hebben bijgedragen aan de concentratie van steden en economische activiteit langs hen, ook al zijn ze verdwenen en bedekt langs nieuwe wegen’, zegt Ola Olsson, hoogleraar economie aan de School of Business, Economics and Law aan de Universiteit van Göteborg, en een van de auteurs van het onderzoek.
Een belangrijke vraag in het onderzoek betreft oorzaak en gevolg, namelijk of de Romeinen de wegen aanlegden in gebieden met sterke economische bedrijvigheid of dat het de wegen waren die voor economische groei zorgden.
“Dat is de grote uitdaging in dit hele onderzoeksveld. Wat deze studie extra interessant maakt, is dat de wegen zelf zijn verdwenen en dat de chaos in West-Europa na de val van het Romeinse rijk een kans zou zijn geweest om de economische structuren te heroriënteren. Desondanks bleef het stedelijke patroon bestaan”, zegt Ola Olsson.
Slechtere ontwikkeling in de oostelijke delen
Een andere factor die de bevindingen van de studie ondersteunt, is wat er gebeurde in de oostelijke delen van het Romeinse rijk, in Noord-Afrika en het Midden-Oosten, waar transport op wielen in de 4e-6e eeuw in wezen werd verlaten om te worden vervangen door kameelkaravanen. De wegen in de regio werden steeds minder gebruikt en mochten in verval raken. Dus, in tegenstelling tot de westelijke delen van het koninkrijk, werden er geen nieuwe wegen bovenop de oude aangelegd.
“De wegen werden irrelevant en dus zien we helemaal niet dezelfde continuïteit in welvaart. Men kan zeggen dat het gebied werd beïnvloed door wat een ‘omkering van fortuin’ wordt genoemd – landen die al vroeg een beschaving ontwikkelden, zoals Irak , Iran en Turkije zijn tegenwoordig autocratisch en hebben een aanzienlijk slechtere economische ontwikkeling dan landen die toen in de economische periferie lagen’, zegt Ola Olsson.
Hoe investeringen in infrastructuur grote economische gevolgen kunnen hebben, zowel decennia als eeuwen nadat ze zijn gedaan, is belangrijk om te begrijpen waarom sommige regio’s meer ontwikkeld zijn dan andere, zegt Ola Olsson, maar de resultaten kunnen ook belangrijk zijn als achtergrond voor hedendaagse politieke beslissingen over infrastructuur. .
“In Zweden hebben we het bijvoorbeeld over de mogelijke aanleg van nieuwe hoofdspoorlijnen. De eerstgenoemde, vanaf de 19e eeuw, werd enorm belangrijk voor de economische bedrijvigheid in Zweden. Er worden nieuwe trajecten voor de spoorlijn besproken, en als die worden aangelegd, kun je verwacht dat sommige gemeenschappen een grote economische impuls krijgen.”
Het onderzoek is gepubliceerd in de Tijdschrift voor vergelijkende economie.
Geschreven door Jan Bartek – AncientPages.com Staf Schrijver
